حق ارتفاق به چند دسته کلی تقسیم می‌شود:
1-ارتفاق طبیعی: این نوع حق ارتفاق ناشی از وضعیت طبیعی زمین‌ها است. برای مثال، اگر یک زمین در ارتفاع بالاتری نسبت به زمین دیگر قرار داشته باشد و آب باران از زمین بالایی به زمین پایینی سرازیر شود، این جریان آب به‌عنوان یک حق طبیعی در نظر گرفته می‌شود و مالک زمین پایین نمی‌تواند مانع آن شود.
2-ارتفاق قراردادی: این نوع حق ارتفاق با توافق بین دو مالک ایجاد می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر شخصی برای عبور از زمین مجاور خود نیاز به مسیر داشته باشد و مالک زمین مجاور این اجازه را بدهد، این حق ارتفاق بر اساس قرارداد به وجود می‌آید.
3-حق ارتفاق مثبت و منفی
حق ارتفاق مثبت: حقی که به دارنده آن اجازه می‌دهد از ملک دیگری استفاده کند، مانند حق عبور از زمین همسایه برای دسترسی به جاده اصلی.
حق ارتفاق منفی: حقی که مالک ملک را از انجام برخی تصرفات منع می‌کند، مانند ممنوعیت ساخت‌وساز در قسمتی از زمین به‌منظور حفظ حق نور و منظره ملک مجاور.
4-حق عبور
مثلاً اگر زمینی در محاصره‌ی سایر املاک باشد و راه دسترسی به جاده یا مسیر عمومی‌نداشته باشد، ممکن است مالک آن زمین حق عبور از زمین‌های همسایه را داشته باشد.
۵. حق استفاده از آب
در زمین‌های کشاورزی، این حق بسیار رایج است. برای مثال:
*حق عبور آب از زمین‌های دیگر برای آبیاری
*حق استفاده از قنات، چاه یا رودخانه‌ای که در زمین همسایه جریان دارد
*حق استفاده از کانال‌های آبیاری
